Er is veel onduidelijkheid over de zogenaamde Art. 12 procedure of de "Klacht wegens niet vervolging" zoals hij officieel heet. De naam (Art. 12 procedure) komt van art. 12 wetboek van strafvordering (sv). Het is intussen een artikel uit 1921 en is intussen al wel een aantal malen aangepast. Wat staat er nu precies in dat artikel 12? De kern van artikel 12 (en alle daaropvolgende en ermee samenhangende):

Wordt een strafbaar feit niet vervolgd, de vervolging niet voortgezet, of vindt de vervolging plaats door het uitvaardigen van een strafbeschikking, dan kan de rechtstreeks belanghebbende daarover schriftelijk beklag doen bij het gerechtshof, binnen het rechtsgebied waarvan de beslissing tot niet vervolging of niet verdere vervolging is genomen, dan wel de strafbeschikking is uitgevaardigd

Het is de politie waar iemand aangifte doet, die onderzoekt, vervolgens is het het Openbaar Ministerie (OM) die bepaalt of bepaalde strafbare feiten voor een rechter gebracht worden en de Officier van Justitie is degene die bevoegd is om te besluiten om te gaan vervolgen. Hij beoordeelt onder andere of het strafbare feit wel bewezen kan worden en of het nut heeft om te gaan vervolgen, is er een algemeen belang (de basis van ons hele rechtssysteem). Daarna kijkt hij naar soortgelijke zaken, jurisprudentie, wetgeving etc. en bepaalt hij welke straf hij moet bepalen bij dit strafbare feit. Kan hij volstaan met een beschikking (een "boete") of moet deze zaak naar de rechter?

Geen vervolging

Wanneer de OvJ besluit om, om welke reden dan ook, niet te gaan vervolgen dan kunnen direct belanghebbenden (en enkel direct belanghebbenden!) een zogenaamde artikel 12 sv klachtprocedure starten. De direct belanghebbenden dienen dan eigenlijk een klacht in tegen die OvJ omdat ze vinden dat de zaak toch voorgelegd zou moeten worden aan een rechtbank. De klacht zal dan eerst worden voorgelegd aan een gerechtshof die zal beoordelen of er alsnog een inhoudelijke behandeling plaats zal vinden. Voor deze behandeling bij het gerechtshof zelf heb je geen advocaat nodig.

Het behandelen van je klacht

Bij het behandelen van je klacht zal het hof eerst zichzelf een aantal vragen stellen: zijn wij wel bevoegd om deze klacht te behandelen, is de klager wel ontvankelijk etc. Als alle vragen met Ja zijn beantwoord dan volgt een inhoudelijke behandeling. Bij deze behandeling zal het hof een aantal aspecten van de originele zaak meenemen en eigenlijk dezelfde vraag stellen als de OvJ deed: Is er wel genoeg bewijs, dient het een algemeen belang om te vervolgen, het hof zal ook alle betrokkenen oproepen om te worden gehoord en uiteindelijk zal het hof een besluit nemen in de vorm van een advies. Krijg je dan gelijk, dan kun je dus alsnog naar de rechter.

Maar, let op, dit betekent dus niet dat je je zaak hebt "gewonnen", dit betekent dat je met je zaak naar een rechter mag waarna je zaak pas aan een rechter voorgelegd gaat worden door dezelfde OvJ voor een inhoudelijke behandeling. Hiervoor heb je dus wel een advocaat (meestal dan toch) nodig. De rechtbank gaat dan uiteindelijk bepalen of jij gelijk had of dat de OvJ gelijk had.

Vreemde situatie

Op zich doet zich nu een hele vreemde situatie voor. Stel, je doet aangifte van een beroving. De politie stuurt het dossier door naar de OvJ en die besluit niet te vervolgen. Jij, als slachtoffer wil alsnog dat er wel wordt vervolgd en je besluit een artikel 12 procedure te starten. Nadat je die hele procedure hebt doorlopen sta je dus, nadat je zelfs hebt "gewonnen" van die OvJ weer samen in de rechtbank om diezelfde zaak weer op te pakken en "samen" voor dezelfde zaak aan dezelfde kant te strijden om te zorgen dat een verdachte veroordeeld wordt. Een voorbeeld van een vreemde situatie.

Ontkrachten

Aan het einde van mijn verhaal kan ik dus een paar dingen ontkrachten. Zoals je ziet, een artikel 12 procedure kan niet worden gedaan door leden van de stichting (H)erken Ouderverstoting om iemand uit de groep te helpen. Niemand uit onze Stichting is direct belanghebbende in je zaak, je zult echt zelf aan de slag moeten. Er is hier wel enorm veel informatie beschikbaar.

Een andere, nog veel vaker gehoorde fabel is die dat je, indien een agent geen aangifte van je wil opnemen, je ook een artikel 12 procedure kan starten. Zoals je ziet, dat is absolute onzin en onmogelijk. Een artikel 12 procedure kun je pas starten NADAT de vervolging heeft aangevangen en zoals we hebben gezien heeft enkel een Officier van Justitie die beslissingsbeboegdheid en beslist hij of er vervolging gaat plaatsvinden, niet eerder. Een Officier van Justitie valt per definitie onder het Openbaar Ministerie, niet onder de politie. De politie heeft wel een aantal hulp Officieren van Justitie maar die hebben een volledig andere taak. Zij hebben die functie (minimaal Inspecteur) omdat ze bijvoorbeeld verdachten die zijn aangehouden moeten kunnen voorgeleiden op tijden dat er geen OvJ aanwezig of beschikbaar is.

Artikel 12 is ontzettend uitgebreid, ik heb enkel de kernregel eruit gehaald. De rest zijn zaken die van toepassing zijn op allerlei extra's. Mocht je op zoek zijn naar die extra's, lees dan heel artikel 12 en verder eens door (maar ga er dan wel goed voor zitten...)

Gerelateerde informatie: Artikel 12 Wetboek van Strafvordering

Een klacht indienen: Via de website van het Openbaar Ministerie

Bron: Frans van Ballegooijen