Met een spoedverzoek kun je binnen een uur je kinderen kwijt zijn. Horen achteraf! Zaak komt binnen twee weken op zitting. Rechtsbescherming niet geregeld, dus de meeste ouders komen zonder advocaat
Als ik niet mee zou werken, zou het er slecht voor mij uit gaan zien. En ook voor mijn kinderen
Ook de communicatie tussen JbOv en Claire verloopt, netjes gezegd, stroef. „Ik kreeg tot drie keer toe een concept voor een ‘plan van aanpak’. Daar stond zoveel onzin in, dat ik er niet mee akkoord kon gaan. Vervolgens werd ik verplicht om mee te werken. Anders zou het er slecht voor mij uit gaan zien. Bovendien moest ik elk mailtje ook naar mijn ex sturen, zodat Jeugdbescherming kon controleren of ik goed genoeg communiceerde met hem. Dat wilde ik niet. Het was voor hem een haakje om weer controle over mijn leven te krijgen, terwijl ik er juist alles aan doe om mezelf vrij te maken van hem.”
Hulp van de jeugdbeschermers kreeg de Ootmarsumse naar eigen zeggen niet. In tegendeel, verklaart ze. „De jeugdbeschermers vormen samen met de twee vaders een blok tegenover mij.” Tegen de twee betrokken jeugdbeschermers is ook een tuchtklacht ingediend. Een gesprek met hun leidinggevende bij JbOv werkte averechts. „Die begon meteen te dreigen. Als ik niet zou meewerken, zou het er bij de verlenging van de OTS heel slecht voor mij uitzien. En ook voor mijn kinderen.”
Hulp van de jeugdbeschermers kreeg de Ootmarsumse naar eigen zeggen niet. In tegendeel, verklaart ze. „De jeugdbeschermers vormen samen met de twee vaders een blok tegenover mij.” Tegen de twee betrokken jeugdbeschermers is ook een tuchtklacht ingediend. Een gesprek met hun leidinggevende bij JbOv werkte averechts. „Die begon meteen te dreigen. Als ik niet zou meewerken, zou het er bij de verlenging van de OTS heel slecht voor mij uitzien. En ook voor mijn kinderen.”
Het bleken geen loze woorden. De ondertoezichtstelling werd op 31 maart, voor een tweede keer, verlengd. Tot niet geringe verbazing van de Almelose advocaat Ibrahim Mercanoglu, met wie Claire in contact kwam via het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ). „Er was geen enkele juridische grondslag voor de OTS. Laat staan voor een verlenging”, zegt die. Over een uithuisplaatsing is toen niet gesproken.
Twee minuten voor vijf
Als ze vertelt wat er daarna gebeurt, breekt Claire voor de eerste keer. „Het weekend na de uitspraak gingen de kinderen naar hun vader. De rechter had via een spoedbeschikking besloten dat de jongste bij mijn ex zou blijven en de oudste bij haar biologische vader. Een man waar ze pas sinds anderhalf jaar voorzichtig contact mee had. De beschikking was eerder die middag al afgegeven, maar ik kreeg het pas om twee minuten voor vijf te horen. Zodat ik er bij de instanties niemand meer over kon spreken.”
Mercanoglu kwam erachter dat Jeugdbescherming Overijssel direct na de zitting over de verlenging van de OTS een telefoongesprek had gehad met de kinderrechter, zonder dat Claire, of hij als haar raadsman, dat wisten. ‘Onacceptabel’ noemt hij de gang van zaken. „Ik schaam me als advocaat, omdat ik de gang van zaken niet aan mijn cliënte kan uitleggen.”
Te weinig eten voor kinderen
Een paar dagen later bleek pas dat er op 31 maart, direct na de zitting, er (weer) een anonieme melding bij de politie over het gedrag van Claire was binnengekomen. „Ik zou een drankprobleem hebben, allerlei mannen over de vloer krijgen, psychische problemen hebben en mijn kinderen te weinig te eten geven", vertelt Claire.
Op aandringen van de advocaat over de aard van het telefoongesprek meldt de griffier van de rechtbank in een mail: ‘De kinderrechter heeft mij laten weten dat hij, voor zover hij zich kan herinneren, door de GI (in casu Jeugdbescherming Overijssel, red.) is gebeld met de mededeling dat de moeder zou hebben gezegd dat de vaders de minderjarigen moesten komen ophalen en dat bij de vaders moesten blijven (of iets van die strekking).’
Alleen woord van de vaders telt
Hoewel Claire van Wijk ten stelligste ontkent die woorden te hebben gesproken, blijken ze uiteindelijk wel de belangrijkste reden te zijn waarom de kinderrechter op 16 april de uithuisplaatsing van de twee meisjes bevestigt. Bewijzen ervoor zijn er niet. Alleen de verklaring van de twee vaders dat zij dit zou hebben gezegd.
Deze maand werd de uithuisplaatsing met zes weken verlengd. Claire moet in die tijd laten zien dat ze bereid is om met de vaders en met Jeugdbescherming Overijssel samen te werken. Pas dan kan er sprake van zijn dat ze haar kinderen weer ziet, zo is haar gezegd. „Maar ze heeft al tijdens de zitting gezegd dat ze dat wil. En eerder ook al laten zien dat ze dat doet”, zegt Mercanoglu. „Maar met meewerken wordt kennelijk alleen bedoeld dat je precies doet wat zij zeggen.”
Elke dag een kaartje
Inmiddels gaan de twee meisjes naar een school in hun nieuwe (tijdelijke) woonplaats. Direct contact heeft Claire niet meer met ze. „Ze hadden van mij elk een mobieltje. Die is hen afgepakt. Ik stuur nu elke dag een berichtje voor mijn dochters naar het mobieltje van de vaders en een kaartje over de post en wekelijks een pakketje met wat cadeautjes. Ik kan alleen maar hopen dat ze die krijgen.” Dan breekt ze weer. „Ik mis ze vreselijk.”
Advocaat ex-partner: ‘Adequaat gereageerd’
Advocate M. Verbaaken-Vooys laat namens haar cliënt, de ex-man van Claire van Wijk, schriftelijk weten dat Jeugdbescherming en de Raad van de Kinderbescherming ‘adequaat’ hebben gereageerd, omdat de Ootmarsumse in bijzijn van haar kinderen ‘zeer destructief’ zou handelen. Ook zou ze meerdere keren contact tussen de kinderen en hun vaders hebben tegengehouden. Volgens de advocate was er voldoende grond om de kinderen al eerder uit huis te plaatsen, maar is dat niet gedaan omdat jeugdzorg de moeder ‘kansen en vertrouwen’ wilde geven.
De melding in 2019 bij Veilig Thuis Twente was volgens Verbaaken-Vooys mede afkomstig van de beide vaders omdat zij zich ‘verschrikkelijke zorgen’ maakten over de kinderen. Ze schrijft dat haar cliënt niets te maken heeft met de laatste melding bij de politie. De suggestie dat dat wel zo zou zijn, kwalificeert zij als laster en smaad. Tot slot geeft de advocate aan dat wanneer Claire van Wijk laat zien dat ze werkelijk wil samenwerken, afspraken kunnen worden gemaakt voor een omgangsregeling met haar kinderen.
Jeugdbescherming: ‘Onvoorspelbaar gedrag’
Jeugdbescherming OVerijssel wil niet reageren op het verhaal. Dat doet de instelling nooit bij afzonderlijke zaken. In de onderbouwing van de (spoed)machtiging tot uithuisplaatsing staat dat er ‘ernstige zorgen’ zijn om de veiligheid van de meisjes. ‘De zorgen liggen vooral rondom het onvoorspelbare gedrag van moeder en haar mogelijk psychiatrische problematiek en alcoholgebruik’. Bovendien zou tevergeefs zijn geprobeerd om tot samenwerking te komen over de uitvoering van de OTS. ‘De jeugdbeschermers hebben … (namen meisjes, red.) en de psycholoog van .. (naam oudste dochter, red.) tot op heden niet kunnen spreken over hun kijk op de situatie, wensen en zorgen.’
In de later verstuurde schriftelijke onderbouwing van de aanvraag voor de spoedbeschikking meldt JbOv zelf dat het ging om een melding ‘vanuit de buurt’. In de uiteindelijke beschikking over de uithuisplaatsingen staat: ‘Aannemelijk is geworden dat de mondelinge behandeling van 31 maart 2020 de situatie bij moeder geëscaleerd is. (...) De moeder heeft met haar drastisch handelen de kinderen in een emotioneel onveilige situatie gebracht. Kennelijk is dit al vaker gebeurd en is er bij moeder sprake van onvoorspelbaarheid en instabiliteit.’
Het is ook niet de bedoeling dat de kinderen voor lange tijd bij hun vaders moeten blijven, zo staat in de beschikking. ‘Het is de bedoeling dat er op korte termijn een plan wordt gemaakt, waarin wordt neergelegd wat nodig is om de kinderen weer bij moeder te laten wonen.’