Rechter, mediator, advocaat, politieman, jeugdbeschermer, gedragswetenschapper, onderwijzer, arts, kinderarts, maatschappelijk werker, orthopedagoog, wetenschapper, beleidsmaker u bent te goeder trouw….

Het is u niet kwalijk te nemen dat u het spel van de macht niet doorziet, omdat het raakt aan perfectie.
Maar als u kennis en inzicht heeft, het spel doorziet, wordt u niet meer door een narcist verleid om zijn (of haar) spel te spelen van macht en controle over kinderen en partners. Veel professionals raken machteloos ook door het argument dat een ouder niet is gediagnostiseerd als narcist en zij derhalve niets kunnen ondernemen.
Het is relevant het specifieke machtsspel te doorzien en welke naam hier aan wordt gegeven, is niet relevant.
Het doel van hulpverlening zou moeten zijn om voor alle gezinsleden zaken in goede banen te leiden. Een narcist stopt niet uit zichzelf!

De narcist maakt gebruik van de professional die:

• onwetend is;
• situaties alleen beoordeelt vanuit bekende communicatiepatronen;
• zich laat belemmeren door beroepsnormen, protocollen, wetten, kwaliteitsnormen, aannames en algemene normen;
• die niet voldoende stevig (authentiek) is om de cliënt als uitgangspunt te nemen en daar voor te staan.
• vanuit het eigen beroep niet de handvatten heeft om in het belang van kinderen, partners én de narcist te kunnen handelen.
• op pad wordt gestuurd om onze jeugd te beschermen en hun ontwikkeling en hun toekomst te waarborgen met richtlijnen, protocollen, beroeps- en wettelijke kaders die hen beperken.

De discrepantie tussen het beroepsmatig handelen van de professional en de dagelijkse praktijk van duizenden kinderen en partners die worden mishandeld, biedt de narcist nl. het speelterrein van de macht.

Wanneer is de professional gealarmeerd?

1. Na een echtscheiding lijkt de strijd niet oplosbaar.
Citaat: “ze zeggen altijd dat de ander een narcist is”. En wat als het waar is?

a. Het gebruik van het woord vecht scheiding versterkt de aanname dat het hier om strijd tussen twee ouders gaat, terwijl de partner wat het ook doet niet aan het conflict kan ontsnappen.

b. De narcist heeft baat bij het in stand houden van dit beeld van wederzijds conflict, omdat dit ruimte laat de professional te verleiden hem (of haar) als perfecte ouder te zien en de partner als gek, getraumatiseerd, depressief, etc. te kenmerken. Tevens, als de aandacht blijft gaan naar het conflict tussen ouders, de kinderen niet in beeld komen, worden gehoord, waardoor dat wat er werkelijk gebeurt niet boven tafel komt.

c. Het beleid, de wet, de professional neemt aan dat “kinderen in de knel zitten” tussen ouders, terwijl in werkelijkheid “kinderen en partner in de knel” zitten en niet aan het machtsspel van de narcist kunnen  ontsnappen. Dit wordt versterkt door de aanname dat kinderen altijd loyaal zijn aan beide ouders, wat niet het geval is. Ook kinderen willen ontsnappen uit een onveilige situatie. Dat de wet op dit moment voorschrijft dat beide ouders even veel recht hebben op omgang met de kinderen, maakt dat professionals kinderen dwingen langdurig bij de narcistische ouder te verblijven, zonder dat zij beschermd worden tegen misbruik. Kinderen zijn voor de narcist de inzet om de partner te treffen. Zijn focus ligt 100% op het vernietigen van de partner en niet op het welzijn van kinderen! (al zal de narcist de professional wil laten geloven dat dit wel zo is)

d. Het mishandelde kind is getraind om gewenst gedrag te laten zien. Naarmate professionals het kind verder negeren en uitsluiten van hulp (of hulp aan de gezonde ouder waardoor de situatie van het kind verbetert), zal het kind het vertrouwen in volwassenen verliezen en het eigen leed niet meer laten zien. De narcist zal óf het kind bewerken als het met volwassenen praat óf het zal elke therapie saboteren door weg te lopen, het niet oké te vinden, er niet aan mee te werken, tenzij het daartoe wordt gedwongen.

e. Het beleid is (zie de richtlijnen van de kinderombudsman, jeugdzorg, e.d.) om ouders die langdurig in strijd zijn te dwingen hun strijd te stoppen; er wordt in de communicatie met beide ouders aangegeven dat zij de strijd moeten stoppen en moeten beseffen dat dit schadelijk is voor de kinderen. De partner van een narcist is veelal zeer empathisch en een uitstekende vader of moeder. Om die reden zijn dergelijke partners ook aantrekkelijk voor de narcist, omdat zij deze goede eigenschappen kunnen spiegelen. Veelal heeft de professional geen inzicht wat betreft de inhoud van de strijd en de gevolgen voor kinderen. De gezonde ouder moet zich door deze hoogmoed laten beledigen, de kinderen overdragen aan de narcist zonder de kinderen enige bescherming te kunnen bieden (wreedheid naar partner en kinderen).

f. De ouder die de kinderen voorbereid door hen uit te leggen dat de narcistische ouder niet tot empathie en begrip in staat is, een appèl doet, zij desalniettemin wel voor zichzelf plezier mogen hebben, wordt door professionals gezien als “strijdend tegen de andere ouder”. (Dat wat ongezond is mag benoemen, zodat wat mogelijk is voor de kinderen behouden blijft) Dit, terwijl de professionals de partner en de kinderen hierin zou moeten steunen, zodat kinderen niet gedwongen worden zich te laten misbruiken en zichzelf hoeven af te splitsen van hun eigen persoonlijkheid. Kinderen krijgen hierdoor ook niet de gelegenheid te leren uit het contact met de narcistische ouder, waardoor zij uit het mishandelingspatroon kunnen groeien en sterke persoonlijkheden kunnen worden.

g. De gezonde ouder wordt in gezamenlijke gesprekken met de narcistische ouder en professionals gedwongen hun zorgen over de kinderen uit te spreken, terwijl dit door de narcist direct wordt aangewend om kinderen en partner te manipuleren. Het niet willen melden van zorgen in aanwezigheid van de narcist wordt door professionals gezien als “niet meewerkend” met alle gevolgen van dien. De gezonde ouder wordt in de patstelling gezet: Niets zeggen, maakt niet duidelijk wat er aan de hand is. Wel iets zeggen, betekent meewerken aan de mishandeling van de eigen kinderen (de paradox).

2. Ex-partners komen niet tot afspraken.

a. De narcist is niet gebaat bij oplossingen, maar bij het in stand houden van het conflict! De partner zoekt (ook voor de kinderen) hulp bij de professional, terwijl de narcist de professional bedriegt! De narcist maakt
dankbaar gebruik van de normen en wettelijke kaders die in het beoordeling van de situatie het uitgangspunt zijn van de professional. De narcist schuwt geen enkele leugen en neemt altijd de positie in van de macht die de professional hem geeft! De partner is genoodzaakt hiertegen te ageren, omdat dit niet de werkelijkheid is en kinderen moeten worden beschermd! De partner, door de narcist gedwongen in de positie van reagerende partij zal een weerwoord moeten geven. Maar door te ageren wordt de partner beoordeeld als de conflictueuze partij en niet meewerkend. Reageert de partner niet, dan zal de professional ook de narcist vanuit deze aannames en de normen en de wettelijke kaders alle ruimte bieden in de omgang met kinderen. De partner zit klem. De partner wordt gemanipuleerd door de narcist én de professional en gedwongen mee te werken aan een situatie die kinderen beschadigt.

b. Zolang professional er van uitgaat dat de “kinderen in de knel” zitten door het conflict tussen ouders, blijft de professional gericht op de ouders en niet op de kinderen. De narcist is gericht op de partner met inzet van de kinderen en de partner is gericht op het welzijn van de kinderen. Kinderen en partners zitten in de knel en hebben hulp nodig!

c. Om macht en controle te hebben over partners en kinderen heeft de narcist contact nodig, liefst ook buiten het oog van getuigen. Professionals dwingen ouders de strijd te stoppen en gezamenlijk tot afspraken te komen in het belang van de kinderen (+ verplicht ouderschapsplan). De narcist toont alle bereidheid tot overleg, houdt de partner aan het lijntje door in te gaan op wensen (er is contact!), maar als dit lijkt te gaan leiden tot afspraken, dan stelt de narcist zijn voorwaarden, want anders trekt de narcist zijn akkoord in (en beschuldigt vervolgens de partner). Met elkaar contact hebben over de kinderen, betekent voor de narcist, stalken, bellen, talrijke afspraken willen maken, etc. De partner zal dit moeten doen of weigeren. De professional denkt dat de narcist zo bereidwillig is en de partner niet mee werkt. In werkelijkheid gaat het contact niet over kinderen. Ook in mediation, waar de mediator inzicht in het machtsspel ontbreekt, zal hetzelfde spel gespeeld worden. Dit kan leiden tot het weglopen van de narcist uit de onderhandelingen met de mededeling dat de partner niet meewerkt (en de narcist schroomt niet dit weer gebruiken bij de rechter). Of, en dit is nog kwalijker, dit leidt tot afspraken (illusies) waarin de narcist de macht heeft en de mishandeling voortduurt. Gezamenlijk gezag is uit den boze!

3. Voortduren van juridische procedures.

a. Fragmentatie: De professional heeft geen inzicht in het hele plaatje, waardoor de narcist in elke procedure de professionals kan manipuleren. Stellingen in de ene juridische procedure kunnen geheel tegenstrijdig zijn met de stellingen in een andere procedure. De stellingen van de narcist sluiten altijd aan bij de macht.

b. Financiële ongelijkheid: De partner wordt verder financieel geïsoleerd (uitgerookt!), omdat de narcist het conflict uitspeelt via talrijke juridische procedures. Advocaten op toevoegingsbasis zijn niet in de gelegenheid voldoende te investeren om kansrijk te zijn. De narcist maakt veelal gebruik van een “vechtadvocaat”.

c. Voor de narcist biedt elke juridische procedure informatie, waarmee partners en kinderen verder kunnen worden klem gezet. Het doel van de narcist is de partner alles af te nemen: woning, vermogen, inkomen én kinderen. Zonder begrenzing van derden stopt de narcist niet!

d. In juridische procedures betreffende omgang en gezag zal de partner slechts gematigd de situatie van kinderen kunnen beschrijven, omdat de narcist hierna de kinderen daarmee zal treffen.

e. Het benoemen van het machtsspel en de mishandeling, de macht en de controle leidt bij de narcist tot ontkenning (hij is perfect) en tot narcistische woede en agressie. Bij de professional leidt dit tot diverse aannames, zoals “partner beschuldigt de ouder van” met alle gevolgen van dien. Het benoemen van het machtsspel betreft intrinsiek ook het misbruik van de professional, waardoor het benoemen hiervan door de partner ook leidt tot het persoonlijk aangesproken voelen in zijn of haar deskundigheid als professional. Veelal met het gevolg dat de professional weerstand krijgt t.a.v. de gezonde ouder. De professional schaart zich makkelijker achter de narcist, die met charme weet te vleien en verleiden.

f. De partner is niet gebaat bij juridische procedures: 1. escalerend! 2. ondermijnt gezag 3. ondermijnt financiën.

4. Voor de echtscheiding is de narcist gericht op werk en niet betrokken bij kinderen.

a. Na scheiding strijdt de narcist om de kinderen. Er was en is geen sprake van gehechtheid. Kinderen bieden de narcist het middel om de partner op het meest kwetsbare punt te manipuleren en dit altijd in relatie tot macht over de financiën (in financiële procedures).

b. Kinderen, ook heel kleine kinderen, baby’s, die in een gezinssituatie groot worden waarbij één van beide ouders narcist is, zij zijn ingezet in het machtsspel tegen de gezonde ouder, er sprake is van grote spanningen, zoeken instinctief veiligheid bij de gezonde ouder die tot hechting in staat is.

5. Als één van beide ouders in de communicatie zichzelf altijd perfect vindt, alles geweldig doet en de partner niet

a. De narcist vindt zichzelf altijd positief en laat ondertussen (soms onderhuids, soms direct) weten hoe minderwaardig, hoe slecht of fout de partner is of doet. Opvallend is, dat als de partner iets vertelt over wat er met de kind/de kinderen aan de hand is, de narcist op alle manieren laat weten dat het specifiek op die punten (!) met de kinderen juist goed gaat, hij een goede vader is, het bij hem zo goed gaat (reactief – geen eigen mening en zwart-wit).

b. Als de partner iets zegt waardoor de professional haar zou kunnen steunen of als de narcist een vraag wordt gesteld, zal hij langdradig beginnen te praten en van het onderwerp afwijken (geen antwoord geven!) en
tenslotte het goede overnemen (spiegelen) en vervolgens de partner in een kwaad daglicht zetten. De professional laat zich hierdoor veelal verleiden om hierin mee te gaan. De professional vraagt niet door, wenst
geen antwoord meer op haar vragen (verwarring, misleiding). 

c. Als de professional enige kritiek heeft op de narcist, zal hij dezelfde tactiek gebruiken en bij doorvragen zal de woede voelbaar zijn (Hoe kan iemand aan hem twijfelen?)

6. Als wat wordt gezegd niet in lijn is met hoe wordt gedaan; Words versus Actions

a. De narcist schept een beeld in referentie tot anderen en wat de situatie vraagt en gelooft daar vervolgens 100% in. Hierdoor kan hij zeer overtuigend overkomen. Omdat deze beelden niet aan hem of haarzelf refereren (het ik) en hij zich ook niet in anderen kan verplaatsen, ziet hij geen verbanden. Wij zien verband tussen wat wij beleven, hebben beleefd, hoe wij doen, wat wij zeggen, wat anderen zeggen of doen en bouwen voort op onze geschiedenis. De narcist moet steeds een nieuw beeld scheppen om te kunnen functioneren. Wie met een narcist omgaat, heeft de sensatie dat er “iets niet klopt”, maar kan dit veelal niet direct duiden. De oplettende waarnemer bemerkt dat wat de narcist ons laat zien en wat hij zegt, niet altijd klopt met wat hij doet. De narcist kan van alles zeggen, maar als men verder kijkt of doorvraagt, begrijpt men dat het slecht om het uiterlijke laagje gaat. De narcist ontwijkt, leidt af als men doorvraagt, wordt breedsprakig of loopt weg. De narcist is niet aanspreekbaar en neemt ook niet de verantwoording voor wat hij doet. De narcist is of dominant/agressief of het wordt hem aangedaan en is slachtoffer. De narcist is niet in staat tot volwassen wederzijdse communicatie. Kinderen zijn hier gevoelig voor en ook dit maakt voor hen het contact met een narcist onveilig.

b. De narcist is en (en wordt) nimmer authentiek. Incongruenties in zijn verhaal kunnen de professional alarmeren.

c. De narcist is echter zeer consequent in de wijze waarop hij macht uitoefent (herkenbaar en voorspelbaar patroon) 1. charmant zijn en verleiden met halve waarheden, verwarring scheppen. 2. vervolgens leugens als stellingen poneren (framen), zodat mensen hem volgen 3. dit met overtuiging breedsprakig beargumenteren, maar op inhoud luisteraar toeleiden naar óf een ander onderwerp óf naar het diskwalificeren van de partner (hierbij gebruik makend van de argumenten van de partner (die hierdoor in de patstelling wordt gezet) 4. door de verwarring wordt de luisteraar misleidt om de door de narcist gecreëerde nieuwe uitgangspunten/nieuw onderwerp weer als uitgangspunt te nemen voor het vervolg. De narcist maakt gebruik van leugens, framen, projectie, spiegeling (het overnemen van de goede zaken van de partner) en de  paradox (patstelling creëren, zodat elke reactie opnieuw kan worden ontkracht. De narist speelt met inhouds- en betrekkingsniveau)

d. Kinderen nemen een voorbeeld aan hun ouders. Zij bouwen zekerheid op als wat de ouder zegt synchroon is met hun gedrag. Dit gedrag ook voorspelbaar is, zodat zij vrij zijn om zich van de ouder af te wenden om zelf te experimenteren. Het contact met de narcistische ouder vraagt van kinderen om op hem gericht en alert te zijn (traumatiserend!).

7. Kinderen reageren anders op de gezonde ouder dan op de narcistische ouder.
(Oudervervreemding en het opzetten van kinderen tegen de gezonde ouder is structureel de basis voor het contact met de ouder met narcistische trekken/narcisme) De toelichting hierop wordt hier zo spoedig mogelijk aangevuld! Kinderen als middel tot macht en het effect daarvan op de kinderen. Aanbevelingen voor de professional (zie ook: nieuws en partners en kinderen)

a. Hoe meer kennis men vergaart over Narcisme (psychopathologie en het machtsspel van de narcist, hoe beter men in staat is de situatie te de-escaleren. Zonder inzicht gooit de professional alleen maar olie op het vuur!

b. Respecteer het feit dat de narcist wordt gedreven door angst en spel nodig heeft om zijn imago in stand te houden. Ken het spel, bevestig de narcist in zijn imago, maar neem als professional de macht om duidelijk en authentiek, liefst zakelijk te communiceren (onomkoopbaar). Laat de illusie los dat de narcist kan samenwerken, verantwoording kan nemen, kinderen kan opvoeden en beter kan worden.

c. Werk samen met andere professionals in de keten van Jeugdbescherming, Onderwijs, Gezondheidszorg, Advocatuur en rechtbank om toe te kunnen werken naar een duidelijke begrenzing door de rechter. Het blootleggen van de enorme afhankelijkheid en kwetsbaarheid van de narcist zal hem aanzetten tot enorme woede en dit dient vermeden te worden. De onberekenbaarheid en de gewetenloosheid van de narcist is gevaarlijk voor partners en kinderen!

d. Werk vooral samen met de partner, die de meeste kennis heeft over de feitelijke situatie van de kinderen! Werk gezamenlijk toe naar verbetering van de situatie van de kinderen, de partner én de narcist.

e. Bied steun en vertrouwen aan de partner, zodat deze uit het mishandelingspatroon kan groeien en sterker kan worden (op zich een bedreiging voor de narcist!) en zichzelf en de kinderen kan beschermen. (Voor kinderen is de beste buffer tegen misbruik de aanwezigheid van een empathische en stabiele ouder).

f. Biedt kinderen direct de bescherming van deskundige hulp, die vertrouwen heeft in het woord van het kind, zodat ook kinderen uit het mishandelingspatroon kunnen groeien (en de macht van de narcist om te manipuleren en de kinderen in te zetten voor eigen doeleinden, wordt beperkt).

g. Vergroot de eigen authenciteit, waarachtigheid en gevoeligheid voor signalen. (De narcist zal gebruik maken van gevoelens van angst en onzekerheid, om de professional te verwarren).

h. Overstijg de visie vanuit het eigen beroep (altijd beperkt) door informatie uit te wisselen en zicht te houden op het hele plaatje (beperkt de macht te manipuleren).

i. Vermijdt uitgebreide omgang en gezamenlijk gezag! (op het moment dat de noodzaak zich onvermijdelijk aandient om de omgang en het gezag te beperken is er direct gevaar voor kinderen en/of partner! Bij beperkte omgang (eventueel onder toezicht) en met hulp van een professional die kinderen hierin begeleidt, kan omgang voor kinderen constructief zijn in het doorbreken van het mishandelingspatroon (ook Generationeel).

j. Omdat de narcist zich niet in kinderen kan verplaatsen, is hij niet in staat tot opvoeden. Hij zal wel feitelijk aan moeten leren wat gewenst gedrag is naar kinderen toe (en hierin moeten worden gecontroleerd). Bij beperkte omgang en de aanwezigheid van een gezonde ouder kunnen kinderen dankzij de opvoedkwaliteiten van deze ouder zich redelijk gezond ontwikkelen. De schade die reeds is toegebracht op jonge leeftijd kan echter ook onomkeerbaar zijn (trauma – niet aangelegde hersenverbindingen). De rol van de narcist zal beperkt blijven. De narcist zal het emotioneel toe-eigenen van de persoonlijkheid van de kinderen niet kunnen weerstaan. De narcist zal zich met kinderen identificeren en zich met de kinderen als kind gedragen. Kinderen die ouder worden, mondiger zijn, vormen uiteindelijk voor de narcist een bedreiging van de eigen identiteit. Het onvoorspelbare gedrag van kinderen roept daarbij altijd angst en weerstand op. De gezonde ouder/partner zal de ontwikkeling van een eigen identiteit van de kinderen moeten waarborgen.

k. Professionals dienen voldoende kennis en ervaring te bezitten om met de juiste vraagtechnieken (én het lef om door te vragen, stelling te nemen) inzicht te krijgen in de grond van de strijd en de rol van beide ouders. Bij enig vermoeden van psychopathologie bij één van beide ouders (of bij beiden) moet specialistische hulp worden ingeroepen om de situatie van kinderen op feiten te onderzoeken! (specialisten die in staat zijn tot waarheidsvinding).

l. De professional die de verantwoording heeft voor kinderen heeft een grondhouding van bescheidenheid, nieuwsgierigheid en is onderzoek gericht. Reeds decennia wordt bericht over narcisme, het effect van het machtsspel op kinderen, de psychologische oorlogsvoering wat kindermishandeling is en toch wordt elke bericht over narcisme op elk niveau genegeerd. De onmacht is groot. Hoogmoed moet de professional beschermen tegen eigen ondeskundigheid en dit van jeugdbeschermer tot rechter en van wetenschapper tot beleidsmaker.

m. De wet schrijft voor dat professionals de plicht hebben kinderen te beschermen en melding te doen van kindermishandeling met behulp van de meldcode kindermishandeling. Kindermishandeling is verboden.

* Bron internet*