Frédéric Declercq (België) «Bij een echtscheiding of een slecht lopende relatie zijn we altijd extra op onze hoede. In sommige gevallen zien we dat het kind door een ouder wordt ‘getraind’ om een valse verklaring af te leggen: er is een conflict over de ouderschapsregeling of de alimentatie, er is jaloezie op een nieuwe partner of angst voor verwaarlozing. De moeder liegt bewust en ‘coacht’ het kind. Dat is het meest bekende motief, maar niet het meest voorkomende.

Artikel uit HUMO

RODE BILLETJES EN LEUGENDETECTOREN: HUMO SPRAK MET (GROOT)OUDERS DIE VALS BESCHULDIGD WERDEN VAN KINDERMISBRUIK. ‘OP EEN OCHTEND STOND DE POLITIE VOOR DE DEUR. ZE KWAMEN ME ARRESTEREN VOOR DE VERKRACHTING VAN MIJN TWEE DOCHTERS, NA EEN KLACHT VAN MIJN EX. IK HEB ZEVEN MAANDEN MOETEN VECHTEN OM MIJN ONSCHULD TE BEWIJZEN EN MIJN KINDEREN TERUG TE MOGEN ZIEN.’ MINSTENS ÉÉN OP DE ZEVEN AANGIFTEN VAN SEKSUEEL KINDERMISBRUIK IN ECHTSCHEIDINGSZAKEN BLIJKT ACHTERAF VERZONNEN. DAT HEEFT VERWOESTENDE GEVOLGEN, ZOWEL VOOR DE ONSCHULDIGE VERDACHTE ALS VOOR DE KINDEREN. HUMO SPRAK MET OUDERS EN GROOTOUDERS NA DE VRIJSPRAAK. ‘DIT KAN IEDEREEN OVERKOMEN.’ VAN DE ENE DAG OP DE ANDERE WAS IK GEEN MOEDER MEER, MAAR EEN MONSTER’
 
Op het grasveld in de tuin liggen een roze kinderfiets en een bal. Gisteren hebben de kinderen hier nog geravot, nu zijn ze weer vertrokken naar hun mama. Altijd een moeilijk moment voor Johan (45), vader van twee dochters. Johan «Het was een overweldigende week, met die coronatoestanden. En een hemelsbreed verschil. Ik heb mijn kinderen maandenlang niet mogen zien. Nu heb ik ze plots een hele week in huis. Wat ik zo lang heb moeten missen, beleef ik nu heel intens. Maar als ze weer vertrekken, lijkt het huis nog leger dan anders.»
Vorig jaar diende Johans ex-partner een klacht tegen hem in wegens verkrachting van zijn twee dochtertjes, toen 6 en 4 jaar oud. Er startte een onderzoek en Johan mocht zijn kinderen niet meer zien. Onlangs werd de zaak geseponeerd. Uit het onderzoek van de psycholoog bleek dat er geen seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen de vader en zijn kinderen was geweest. Een onschuldig verhaal van de kinderen werd wellicht uitvergroot door de moeder. Daarop besliste het parket dat het contact onmiddellijk hersteld moest worden
Johan «Dat was een enorme opluchting. De kinderen waren supergelukkig dat ze weer bij mij mochten komen. Ze begrepen niet waarom het zo lang had geduurd. ‘Mama zei dat je dingen hebt gedaan die niet mogen.’»
 
HUMO Hoe is de omgang met de kinderen?
Johan «Het is alsof mijn vaderschap van me is afgenomen, en ik opnieuw moet bewijzen dat ik een goede papa ben. Als de kinderen bij mij op schoot kruipen, voel ik me verstarren. Dan flitsen de vragen van de politie door mijn hoofd. Die zware beschuldigingen gingen door merg en been. Ik was de kinderen niet meer in bad, ook de kleinste niet. Knuffelen doen we nog wel bij het slapengaan, maar ook daar ben ik voorzichtig in. Mijn dochtertje voelt dat, en dan zeg ik dat we een beetje moeten opletten, met dat coronavirus. Maar ik ben natuurlijk bang voor nieuwe beschuldigingen. Ik mag geen enkele fout maken. De kinderen niet te lang op schermpjes laten kijken, zorgen dat ze goed gewassen en gekleed zijn… Op dit moment kan ik geen ontspannen vader zijn.»
Ingrid (35) heeft twee kinderen met haar vrouwelijke ex-partner, met wie ze al jaren in een slepende vechtscheiding is verwikkeld. Vorig jaar kreeg ze op een ochtend onverwacht bezoek van de politie.
Ingrid «Ze kwamen een huiszoeking doen, op zoek naar kettingen, messen, revolvers en bewijzen dat ik mijn kinderen verkracht had. Van de zolder tot de kelder keerden ze alles binnenstebuiten. Uiteraard vonden ze niets.
 
»Mijn ex is in 2015 bij me weggegaan, omdat ze iemand anders had. Zij was de biologische moeder van de kinderen, maar ik had heel bewust mee voor hen gekozen en stond officieel op de geboorte-akte als ‘meemoeder’. Ze kon me dus niet zomaar uit hun leven schrappen. Sinds de scheiding heeft ze meerdere klachten ingediend om te bewijzen dat ik geen goede moeder was. Als ons zoontje een buil had, dan was dat ‘omdat ik de kinderen met de koppen tegen elkaar had geslagen’. Als ons dochtertje was gevallen, dan ‘had ik haar van de trap gegooid’. Telkens besloot het gerecht dat die beschuldigingen uit de lucht waren gegrepen, maar bij elke klacht werden mijn kinderen wel enkele maanden bij me weggehouden.
»In haar laatste klacht beweerde ze dat ik de kinderen mishandelde, bedreigde met wapens én verkrachtte. De politie ondervroeg ook de kinderen, ze waren toen 6 en 9 jaar. Ze vertelden afschuwelijke verhalen aan de politie: dat ik hen met kettingen vastbond in de kelder en dat ze bang waren dat ik hen zou vermoorden. Dat ik met mijn vingers in hun poep zat. Achteraf hebben ze toegegeven dat ze die verhaaltjes verzonnen hadden om hun biologische mama te plezieren. Maar toen ik al die beschuldigingen te horen kreeg, was het alsof een vrachtwagen over me heen reed. Plots was ik geen moeder meer, maar een monster. Het heeft negen maanden geduurd voor het gerecht tot de conclusie kwam dat er niks van waar was, en de zaak seponeerde. Het waren de langste negen maanden van mijn leven.»
 
Grootouders Dirk en Myriam uit Sint-Niklaas hebben hun kleindochters al meer dan twee jaar niet meer gezien. Eind 2017 werd Dirk (62) door de ex-vrouw van zijn zoon beschuldigd van seksueel misbruik van de twee meisjes, toen 8 en 10 jaar oud. De leugendetector pleitte hem vrij en het parket seponeerde de klacht, maar het conflict met de moeder van de kinderen was intussen zo geëscaleerd dat Dirk en Myriam hun kleindochters nooit meer te zien kregen.
Dirk «Van de ene dag op de andere nemen ze de kleinkinderen af voor wie je tien jaar gezorgd hebt.»
Myriam «We deden alles voor de kinderen. We waren heel betrokken grootouders. We vingen de kinderen vaak op: om onze zoon én zijn ex-vrouw te helpen. Maar in de zomer van 2017 kregen we ruzie met de moeder van de meisjes. Ze is toen razend weggegaan, en zei dat de kinderen niet graag meer bij ons kwamen, omdat opa te streng was. Sindsdien merkten we dat de kinderen afstandelijker deden als ze bij ons kwamen logeren. Vroeger vielen ze ons om de hals, nu moesten we bedelen om een zoen.»
Dirk «Twee maanden later is hun moeder naar de politie gestapt met een klacht tegen mij, wegens seksueel grensoverschrijdend gedrag tegenover de meisjes. Ze is mij eerst komen beschuldigen in mijn keuken. Zei dat ik mijn tong in de mond van de kinderen stak. Dat ze ’s morgens bij ons in bed kropen, en dat ik dan met mijn hand in hun broek zat. Ik was verbijsterd: ik kon mijn oren niet geloven en ben beginnen te huilen.»
Myriam «Toen Dirk me die ochtend belde, ben ik in allerijl naar huis gekomen. Ik hoorde aan zijn stem dat het niet ging, hij had zelfmoordgedachten (huilt). Ik heb nooit één seconde geloofd dat hij schuldig was.»
Dirk «Ik heb erge dingen meegemaakt in mijn leven. Als treinbestuurder heb ik vier mensen doodgereden. Twee zelfmoorden, twee ongevallen. Ik kan je verzekeren dat dat ook voor mij traumatiserend was. Maar dit was nog veel erger. Ze namen me mijn kleinkinderen af. Dat is het allerergste wat mij kon overkomen.»
 
RODE POEP
Officiële cijfers over het aantal valse aangiftes van kindermisbruik in België bestaan niet, maar het gerecht is al jaren vertrouwd met het fenomeen. ‘In de meeste gevallen hebben die valse aangiften te maken met een echtscheiding die een vechtscheiding is geworden,’ zegt jeugdmagistrate Femke Van Damme van het parket van Dendermonde.
Femke Van Damme «Eens een klacht bij ons komt via de huisarts of de hulpverlening, zijn we als parket verplicht om een onderzoek op te starten. De seksuele integriteit van kinderen is zo kwetsbaar dat we daar niet licht over kunnen gaan.
 
»Het zijn onze moeilijkste dossiers, omdat er zo moeilijk bewijzen te vinden zijn. Vaak is het woord tegen woord. Er zijn slachtoffers die heel geloofwaardig overkomen, maar bij wie helemaal niets is gebeurd. Bij de politiezones bestaat een cel van goed opgeleide agenten die gespecialiseerd zijn in het verhoren van kinderen. We doen ook een beroep op externe deskundigen, zoals kinderpsychologen die het videoverhoor bekijken en met de kinderen zelf gaan praten.»
HUMO In veel gevallen wordt het contact tussen de vermeende dader en de kinderen onmiddellijk verbroken, wat verschrikkelijk is wanneer het onterecht blijkt.
Van Damme «Achteraf is het makkelijk om te zeggen dat een contactverbod niet nodig was, maar je moet beslissen op een ogenblik dat je nog niet alle gegevens in handen hebt.»
Cijfers in internationale onderzoeken zijn niet eenduidig. Van het totale aantal aangiften van kindermisbruik is naar schatting 7 tot 8 procent verzonnen. In echtscheidingsprocedures ligt dat percentage veel hoger. Voorzichtige schattingen hebben het daar over 14 procent aangiften die vals zijn, andere studies maken gewag van 30 tot 50 procent. Dat zou betekenen dat de helft van die vaders, grootvaders, stiefvaders en zelfs moeders onterecht beschuldigd worden.
Een hoog percentage, maar niet ondenkbaar,’ vindt professor Frédéric Declercq, docent in forensische psychiatrie aan de Ugent. Als gerechtsdeskundige wordt hij geregeld gevraagd om te peilen naar de geloofwaardigheid van de verklaringen van kinderen over seksueel misbruik.
 
Frédéric Declercq «Bij een echtscheiding of een slecht lopende relatie zijn we altijd extra op onze hoede. In sommige gevallen zien we dat het kind door een ouder wordt ‘getraind’ om een valse verklaring af te leggen: er is een conflict over de ouderschapsregeling of de alimentatie, er is jaloezie op een nieuwe partner of angst voor verwaarlozing. De moeder liegt bewust en ‘coacht’ het kind. Dat is het meest bekende motief, maar niet het meest voorkomende.
»Veel vaker ontstaat zo’n klacht uit een oprechte maar onjuiste bezorgdheid van één van de ouders. Het wantrouwen tussen ex-partners is soms erg groot. In dat klimaat van bitterheid, stress en wederzijdse verwijten kan een onschuldig verhaal van een kind een eigen leven gaan leiden. Een moeder ontdekt rode plekken op de huid bij het kind en hoort dat papa boos is geweest, waarop ze gaat overreageren. Daarin wordt ze dikwijls nog aangemoedigd door hulpverleners – zogenaamde experts en therapeuten die onmiddellijk meegaan in het verhaal, maar weinig kennis van zaken hebben.»
 
Wetsdokter Werner Jacobs, die expertises doet voor het gerecht, maakt het zo vaak mee dat hij er een naam voor heeft: ‘de rode poep op zondagavond.’
Werner Jacobs «Er wordt me geregeld gevraagd om kinderen te onderzoeken op sporen van seksueel misbruik. Een typisch moment daarvoor is zondagavond, wanneer het kind na een weekend bij de vader terug naar de moeder gaat. De moeder ontdekt dat het kind rode billetjes heeft, en loopt naar de huisarts: ‘Ik denk dat mijn kind seksueel misbruikt is.’ Waarop die arts het zekere voor het onzekere neemt en een attest schrijft: ‘Roodheid aan de geslachtsorganen. Seksueel misbruik?’ Zo’n document is genoeg om een gerechtelijk onderzoek te starten. Wij krijgen dan de vraag om het kind verder te onderzoeken, wat absoluut noodzakelijk is. Elke klacht moet ernstig onderzocht worden. Maar: 90 procent van het seksueel misbruik laat geen lichamelijke letsels achter. Als ik geen vaststellingen kan doen, kan en mag ik ook geen uitspraak doen.
»Een rode poep heeft echter meestal te maken met irritatie van de billetjes, door een pamper die niet snel genoeg vervangen is bijvoorbeeld. Maar het woord ‘seksueel misbruik’ is gevallen, ook al is het met een vraagteken, en dan zit het spel op de wagen.»
Declercq «Eens de gerechtelijke molen in gang wordt gezet, ben je vertrokken voor een onderzoek van maanden, soms jaren. Het is schrijnend voor een slachtoffer van seksueel misbruik om niet geloofd te worden, maar er is dus ook die andere kant van de medaille, wanneer de klacht vals is. De gevolgen voor de vermeende dader zijn ondraaglijk. Het contact met de kinderen wordt verbroken, er volgen arrestaties en huiszoekingen, soms zelfs een verblijf in de gevangenis in voorhechtenis. Familie en vrienden laten je vallen, en je krijgt sowieso een stempel van kindermisbruiker. Waar rook is, is vuur, denken de mensen. Ik ken vaders die hun huis moesten verkopen en van werk moesten veranderen, omdat ze nog altijd met de vinger werden nagewezen, ook na een vrijspraak. Sommigen gaan er helemaal onderdoor, worden verteerd door woede en frustratie, of belanden in een depressie.»
 
LEUGENDETECTOR
Johan, een punctuele huisvader met een goeie job, wil zijn verhaal doen in de hoop dat andere vaders niet door dezelfde hel moeten. ‘Zo’n klacht kan iedereen die in een echtscheiding verwikkeld is overkomen
Johan «Mijn vrouw en ik waren al lang samen. Voor mij was het een complete verrassing toen ze bij me wegging. Ze had iemand anders, zo bleek. De kinderen waren toen 3 en 5 jaar oud. Het eerste jaar hadden we nog co-ouderschap en bleven de kinderen afwisselend een week bij haar en bij mij. Dat verliep vlot, maar ik voelde dat mijn ex er niet tevreden mee was. Ze wilde liefst een regeling waarbij de kinderen maar eens in de veertien dagen een weekend bij mij zouden logeren. Ik denk dat ze niet kon verdragen dat ik goed mijn plan trok met de kinderen. Ze had steeds meer kritiek en werd bitser.»
HUMO Kwam de aanklacht onverwacht?
Johan «Totaal. Op een ochtend stond de politie voor de deur. Ik was nog maar pas op om te gaan werken, en ze vroegen me om binnen te komen. Ik moest gaan zitten en werd bang dat er iets ergs met de kinderen was gebeurd. Dan klonk het erg officieel: ‘We komen u arresteren voor de verkrachting van twee meisjes, uw dochters.’ Die zin. Alleen die zin al. Ik stond perplex.
»Vanaf dat ogenblik lieten ze me geen moment meer alleen. Ik mocht me nog aankleden, scheren en naar het toilet, onder toezicht van een agent, met de deur open. Dan werd ik meegevoerd naar het politiebureau, waar een urenlang verhoor volgde. Daar bleek dat mijn ex een klacht had ingediend, en dat de twee meisjes een verklaring hadden afgelegd. Papa had hen aangeraakt op plekken waar mama zei dat het niet mocht.
»Die avond mocht ik naar huis. Na mijn uitleg hadden de agenten hun twijfels bij het verhaal van mijn ex, voelde ik, en ze stelden me gerust. Omdat ik aandrong of er geen manier was om mijn onschuld te bewijzen, boden ze me een test met de leugendetector aan. Die zou pas enkele maanden later kunnen, maar intussen mocht ik mijn kinderen wel blijven zien. Maar mijn ex weigerde hen nog te brengen ‘gezien de gebeurtenissen.’
»Die test met de leugendetector had ik beter niet gevraagd. Die machine, een polygraaf, zegt niet of je de waarheid spreekt, maar meet je emoties. Eerst was ik kalm, want ik wist dat ik niets verkeerds had gedaan. Maar toen die indringende vragen kwamen – ‘Heb je seksuele handelingen gepleegd met Charlotte?’ – brak het zweet me uit en werd ik heel emotioneel. Het gevolg was dat ik leugenachtig werd bevonden. Achteraf hoorde ik van mijn advocaat dat dat wel vaker gebeurt tijdens zo’n test. Toen ik de uitslag hoorde, viel ik op de grond en kreeg ik een paniekaanval.
»Ik werd opnieuw aangehouden en hardhandig ondervraagd, als een pedofiel. ‘Wat voel je als je kinderen op jou liggen?’ ‘Krijg je een erectie als je je dochter aanraakt?’ Ze controleerden of er kinderporno op mijn gsm stond. Elke vraag ging door merg en been, ik dacht dat ik gek werd. Die nacht moest ik in de politiecel blijven, omdat ze bang waren dat ik mezelf iets zou aandoen. Het was de zwaarste nacht van mijn leven.
»’s Anderendaags mocht ik naar huis. En dan begon de strijd. Ik mocht geen contact meer hebben met de kinderen zolang het gerechtelijk onderzoek liep. De wijkagent kwam me thuis controleren. Mijn ex begon een lastercampagne tegen mij op school en bij vrienden – terwijl ze heel goed wist dat ik nooit zulke dingen zou doen. Ik voelde me machteloos. En ik kon niet begrijpen waarom de kinderen zulke dingen over mij hadden kunnen vertellen
 
BEZEMSTEEL
Als gerechtsdeskundige ziet Frédéric Declercq wel vaker in dossiers dat kinderen ijzingwekkende verhalen over hun ouders opdissen die compleet verzonnen zijn.
Declercq «Daar gaat meestal een heel proces aan vooraf. Jonge kinderen zijn vatbaar voor beïnvloeding. Soms vertellen ze dingen om een ouder te plezieren of om er van af te zijn. Ze hebben ook enorm veel fantasie, zeker rond de leeftijd van 4 à 5 jaar, en vertellen met veel plezier allerlei sterke verhalen die ze in alle onschuld uitvinden. Ze kijken op die leeftijd ook naar tekenfilms met veel karikaturaal geweld, wat hun fantasie voedt.»
HUMO Sommige valse aangiften lijken uit het niets te komen. Een kind dat vertelt dat papa stout is geweest, omdat het tegen zijn zin moest gaan slapen, blijkt soms het beginpunt van een onderzoek dat maanden aansleept.
Declercq «We zien in veel van die gevallen dat het kind zelf geen seksueel misbruik rapporteert, maar dat ouders overreageren op iets dat een kind zegt of doet. Alles wekt dan de bezorgdheid: een kind dat vlot knuffels en zoenen geeft, gemakkelijk op schoot kruipt bij een volwassene, seksuele spelletjes speelt – wat op de leeftijd van 5, 6 jaar geen abnormaal gedrag is. Een kind dat zegt dat ‘papa-schapen stout zijn, en mama-schapen niet.’ Soms is de reactie op het hysterische af. Omdat ze er ten stelligste van overtuigd zijn dat de andere ouder ‘het gedaan heeft’ of ‘ertoe in staat is.’ Er is ooit een gerechtelijk onderzoek gestart omdat een kind bang was van een bezemsteel.
»Moeders overstelpen hun kinderen met vragen over wat papa met hen gedaan heeft, op een suggestieve manier. Ze stimuleren hen om toch maar iets te zeggen door het altijd maar te herhalen, of door hen te belonen met aandacht of te ‘straffen’ met ontgoocheling.
»Er zijn ouders die het zo ver drijven dat ze foto’s van de geslachtsdelen van de kinderen maken: telkens als ze van bij hun vader komen, moet de broek af. Ik heb ooit een dossier behandeld waar een moeder meer dan 250 foto’s had gemaakt. Ze moeten naar de dokter, de pediater, de therapeut – die vaak niet eens psycholoog of psychiater is. Zo wordt een klimaat gecreëerd waar het kind onder druk wordt gezet. In de wetenschappelijke literatuur vergelijkt men het met technieken van indoctrinatie.
»Therapeuten en hulpverleners met weinig kennis van zaken kunnen een kwalijke rol spelen door helemaal in het verhaal van de moeder mee te stappen. Soms is het voor hen al voldoende dat een kind géén misbruik rapporteert, om te besluiten dat het zéker misbruikt is. Ze gaan er dan van uit dat het kind de feiten verdrongen heeft, of zwijgt uit angst voor de dader.»
HUMO Oudere kinderen liegen soms wel bewust.
Declercq «Die kunnen een eigen agenda hebben, ja. Ze vinden het niet leuk bij papa, het eten is er niet lekker, de regels zijn er te streng of ze zijn boos op hem om één of andere reden. ‘Als ik zo’n verhaaltje vertel, moet ik misschien niet meer gaan,’ denken ze, zonder te beseffen wat voor schade ze daarmee aanrichten
»Met goeie ondervragers bij de politie vallen ze wel door de mand. Ik heb eens een verhoor gezien van een 14-jarig meisje dat de slappe lach kreeg terwijl ze vertelde dat ze misbruikt werd door haar vader.»
 
GEEN PAASEIEREN
De vechtscheiding van Ingrid sleept al vijf jaar aan. Al die tijd kreeg ze de kinderen nauwelijks te zien, omdat er een klacht tegen haar liep of haar ex weigerde hen te brengen.
Ingrid «Ik mocht de kinderen één dag in de week zien, op zaterdag of zondag. Je krijgt niet eens de tijd om echt mama te zijn. Het was elke keer bang afwachten of ze zouden komen. Met Pasen verstopte ik eieren in de tuin, maar moest ik ze ’s avonds zelf in een mandje rapen, omdat mijn ex hen niet had gebracht. Drie weken op rij heb ik die eieren verstopt.
»Ik wist hoe verwarrend het moest zijn voor de kinderen. Zij werden heen en weer geslingerd tussen mij en mijn ex, die er alles aan deed om mij als de grote boosdoener af te schilderen. Hoe harder ik vocht, hoe harder ze terugsloeg. Op een bepaald moment wilde ik het opgeven, om de kinderen te ontzien. Als ik hen losliet, zou er tenminste rust komen in hun leven. Maar op dat ogenblik kwam de klacht met de aantijgingen over seksueel misbruik. Toen kon ik onmogelijk opgeven, want dat zou een schuldbekentenis zijn.»
HUMO Eind vorig jaar werd de klacht geseponeerd. Hoe was het weerzien met je kinderen, na die woelige tijd?
Ingrid «Ze kwamen binnen op hun ongemak, met hun ogen naar de grond gericht. Maar ik zei dat ik zó blij was om hen terug te zien, dat ik hen zó gemist had… Na de eerste knuffel begonnen ze honderduit te vertellen. Zo hebben we stilaan weer een hechte band opgebouwd. Voorlopig zie ik hen nog altijd maar één dag in de week, maar met kerst zijn ze zes dagen bij mij geweest. De kinderen vragen nu zelf of ze langer bij mij mogen blijven.»
HUMO Hebben jullie gepraat over de dingen die ze bij de politie over jou hebben verteld?
Ingrid «In het begin was dat moeilijk voor hen, maar ik vind het knap dat ze dat nu wel durven. Mijn zoontje voelt zich zo schuldig over de verhaaltjes die hij heeft verteld. Dat ik hen geen eten gaf, alleen maar water. Dat hij en zijn zus werden geslagen en in de kelder werden opgesloten. Hij wilde die dingen niet vertellen, zegt hij, maar hij had het gevoel dat mijn ex dat wilde horen. Hij zit er ontzettend mee in, en denkt dat hij de oorzaak is van alle problemen. Dat is natuurlijk niet zo, maar voor een jongen van 11 is dat een zware last.»
Johan «Mijn oudste dochtertje heeft het er soms ook nog moeilijk mee. In het begin vroeg ze of iedereen nu boos op haar was. ‘Iedereen is blij, niemand is boos op jou,’ zei ik haar. ‘Ja maar, we gaan toch niet over de politie babbelen, hè?’ Later heeft ze me weleens gezegd dat ze dacht dat mama haar meegenomen had naar ‘De buurtpolitie’, een programma waar we altijd samen naar kijken. ‘Het was daar helemaal niet leuk.’»
‘Kinderen zijn altijd het grootste slachtoffer,’ zegt jeugdmagistraat Femke Van Damme.
Van Damme «Ook als het seksueel misbruik verzonnen is, blijft het feit dat de kinderen gebruikt zijn als wapen in een vechtscheiding. Voor ons als parket is dat ook een reden om nader te bekijken wat daar in het gezin gebeurt. Waarom is er zoveel wantrouwen tussen de ex-partners? Zijn de kinderen wel oké? Mogelijk heb je te maken met een verontrustende opvoedingssituatie
»Als blijkt dat een moeder bewust een valse aangifte heeft gedaan om de partner te schaden, zullen we dat ook vervolgen. Maar dat is haast nog moeilijker te bewijzen dan een zedenfeit.»
Voor grootvader Dirk is het bewijzen van zijn onschuld een obsessie geworden, ook al is de klacht geseponeerd.
Dirk «Omdat de zaak niet naar de rechtbank is gegaan, ben ik ook niet vrijgesproken. Ik kan niet zeggen: ‘Ik ben onschuldig.’ Ik kan alleen zeggen: ‘Het is niet bewezen dat ik schuldig ben.’ Dat zit me verschrikkelijk dwars.»
Myriam «We hebben er ons bij neergelegd dat we de meisjes wellicht nooit meer zullen zien. Ik heb alle foto’s van de meisjes in huis weggehaald. Ik ging eraan kapot. Onze zoon ziet zijn kinderen nu ook niet meer, omdat hij zo onder de situatie lijdt. De meisjes hebben hem intussen wel verteld ‘dat opa die dingen niet heeft gedaan.’»
Dirk «Het frustreert me enorm dat dat zomaar kan: iemand beschuldigt je onterecht van seksueel misbruik en laat je door een hel gaan, en komt er zomaar mee weg. Toen de klacht tegen mij na maanden onderzoek geseponeerd werd, heb ik zelf een klacht tegen mijn schoondochter ingediend wegens lasterlijke aangifte, met de bewijzen erbij. Maar die is zonder gevolg geklasseerd door het gerecht ‘omdat ze niet prioritair is’.»
Myriam «We focussen ons nu op de kinderen van onze andere zoon, drie jongens. Maar ik ben veel voorzichtiger in de omgang met hen, bang om iets verkeerds te doen.»
Dirk «Al die fijne dingen die je als grootouder met je kleinkinderen kunt doen, hebben ze ons afgenomen.»
Johan wil voorlopig geen klacht wegens laster indienen tegen zijn ex, nu hij zijn dochtertjes opnieuw ziet.
Johan «Zolang ze me in mijn rol als vader erkent, vind ik het belangrijker dat we op een normale manier met elkaar kunnen overleggen over de kinderen. Maar de zaak laat bij mij toch een bittere nasmaak. In de media hoor je voortdurend dat het gerecht mensen en middelen tekortkomt. Dat sommige mensen het systeem misbruiken om hun echtscheiding uit te vechten, vind ik wraakroepend.»