Tijdens de Divorce Challenge, december 2016, hebben wij Jaap Bakker, oud-advocaat en mediator/docent, ontmoet, alwaar hij een eervolle vermelding kreeg, omdat hij ons allemaal, inclusief de overheid, op 'verborgen' ouderverstoting wees.1 Een door de gemeenschap/cultuur gelegitimeerde 'traditie'.
Onlangs schreef Jaap Bakker ons dit bericht:
Met het oog op de door de Tweede Kamer op 21 mei 2019 aangenomen motie van Lisa Westerveld, over onderzoek naar oplossingen voor het probleem van ouderverstoting: "
"Overwegende dat er vaak te weinig kennis is bij jeugdzorgprofessionals, politie en justitie over ouderverstoting;", vertel ik jullie graag het volgende:
- 'Overwegende dat er vaak weinig kennis is bij...'
Advocaat Samira Bouddount antwoordde op een vraag van het Advocatenblad:2
Pardon? Een door de gemeenschap/cultuur gelegitimeerde 'traditie'? Van zoiets als ouderverstoting had ik toen nog nooit gehoord. Maar omdat ik destijds een zaak onder handen had die verdacht veel leek op wat hier geschetst werd, gingen wel al mijn alarmbellen af.
- 'Onvoldoende deskundigheid'
In mijn toenmalige zaak oordeelde de Raad van State naderhand:3
Vanwege dat gebrek aan deskundigheid in de keten was ik eerder al naar dagblad Trouw gestapt. Dat resulteerde in: "Rechters en advocaten weten vaak niet wat ze met culturele verschillen aan moeten. Terwijl die in een multiculturele maatschappij toch vaak meespelen." 4
Bijgaand filmpje van 2.49' vertelt zowel iets over dat gebrek aan deskundigheid bij de rechter(s) als over de vele gesloten deuren waar ik sinds 2008 tegenop liep.5
Mijn inzending voor de Divorce challenge, gebaseerd op deze ervaringen, leidde tot de onderstaande aanbeveling aan de minister:
Sinds de uitkomst van de Divorce Challenge is er ook met 'mijn' thema van alles gebeurd. Het beweegt ten goede, jawel, maar de dynamiek gaat traag. En het is taaie stof.
Individuele rechters zijn en blijven echter vanaf dag één tot aan hun 70e verjaardag onafhankelijk. Zij kunnen dus veel en veel meer doen. En mogelijk maken. Ondanks de protocollen en geboden, ondanks de sturing van boven.6
De Rechtspraak laat zich piepelen
Waar het centraal om gaat is, dat de Rechtspraak toen in die zaak niet doorhad, en tot op heden nog steeds amper doorheeft, dat er in sommige culturen - neem ook de Biblebelt - intolerante en onverdraagzame opvattingen bestaan over man-vrouw-kind-verhoudingen die 100% indruisen tegen alles waarvoor wij in onze West-Europese rechtsstaat zeggen te willen staan. En welke opvattingen Nederland in Verdragen, wetten en regelingen keihard heeft erkend en onderschreven/geratificeerd. Zoals, het recht van kinderen op contact en omgang met hun beide ouders, ook na scheiding. En nog veel meer in die richting, natuurlijk.
De bewuste situatie in mijn zaak destijds wordt tegenwoordig ook wel omschreven als een 'schadelijke traditionele praktijk'.
Stelling: de Nederlandse rechtspraak slaapt
Mijn ervaring is dat de Nederlandse rechtspraak zich vaak laat piepelen door partijen en door adviseurs zoals de Raad voor de Kinderbescherming. Dat komt mede doordat de eigen informatiepositie omtrent wat zich zoal achter de voordeur afspeelt nog in de kinderschoenen staat. Daarom was het symposium op 25 februari 2019 ook zo belangrijk. De rechtspraak kan namelijk nu niet meer zeggen 'Wir habben es nicht gewusst'.
De Nederlandse rechtspraak is m.b.t. door culturele tradities gelegitimeerde vormen van ouderverstoting nog volledig nat achter de oren. Maar let op: niet alleen de rechtspraak. Dit geldt voor de hele keten. Die is nog amper ingesteld op, laat staan deskundig m.b.t. wat het begrip [etnische en culturele] diversiteit zoal inhoudt.
Ter aanvulling deze twee filmpjes:
Beide filmpjes komen uit 2009 en illustreren nog eens de noodzaak van die extra deskundigheid. Ze zijn, nog altijd, actueel.
1. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2019Z09640&did=2019D19649
2. https://assets.budh.nl/advocatenblad/pdf/ab_start_2010.pdf, pag. 34-35
3. 6 februari 2013, ECLI:NL:RVS:2013:BZ0709, onder overweging 8.1.
4. Trouw, 9 oktober 2009, pagina 3.
5. www.vimeo.com/148491848
6. https://ssr.nl/2014/gele-toga-voor-inleiders-over-concerncode/